Yaylar ve Okçuluk Setleri
Okçuluk Yayları
Eski çağlarda avcılık ve savaş için kullanılan ok, yay bugün bir spor olarak devam ettirilir. Okçuluk sporuyla ilgilenen amatör ve profesyoneller farklı kategorilere uygun ekipmanlar kullanır. Geleneksel ve modern okçuluk olarak iki ayrı kategoriye ayrılan spor dalı kendi içinde de alt bölümlere ayrılır. Siz de hobi olarak okçuluğa başlamak ve zaman içerisinde bu alanda kendinizi geliştirmek istiyorsanız Decathlon ok yay ürünlerine göz atabilirsiniz.
Okçuluk Yay Nedir?
Okçuluk için yay ve ok temel ekipmandır. Yay, kol kuvvetiyle gerilerek salıverilen bölümlerden oluşur. Gerilme sayesinde yaya yerleştirilen ok kontrollü şekilde hedeflenen noktaya ulaşır. Yakın mesafe ve uzak mesafedeki hedefleri vurmak için farklı yay türleri ile hareketler kullanılır. Temel olarak yay, kavs ya da kabza olarak adlandırılan sert & esnek bölüm ile okun gerdirildiği kirişten oluşur. Ok çeşidine göre bölümlerin sayısı ve ismi değişir.
Okçuluk insanların avlanmak için icat ettiği araçlardan biridir. Zaman içerisinde teknolojinin gelişmesiyle yay ile avlanma ya da savaşma gerekliliği ortadan kalktığı için bir spor dalına dönüşmüştür. Okçuluk ilk kez 1904 Yaz Olimpiyatları'nda branş olarak sayılmış, 1972'den beri de düzenli olarak spor dalları arasında yerini almıştır. Olimpiyatlara katılmak isteyen sporcuların Uluslararası Okçuluk Federasyonu (FITA) gibi otoritelerin belirlediği kurallar çerçevesinde yarışması ve ekipman sahibi olması gerekir. Hobi olarak okçulukla ilgilenenler için böyle bir sınırlama bulunmamaktadır.
Okçuluk yay özellikleri nelerdir?
Kullanılan yayların özellikleri üretim malzemesi ve amacına göre değişir. Genel olarak okçulukta kullanılan yayların özellikleri şunlardır:
- Türk, İngiliz, İskit, Japon gibi birçok farklı isimle anılan yayların uzunlukları ve eğimleri birbirinden farklıdır.
- Klasik, makaralı ve olimpik yay olmak üzere üç farklı türde modern okçuluk sporu için üretim yapılır.
- Geleneksel okçuluk için tercih edilen kültürün geçmişten beri kullandığı ve özdeşleşen tasarımlar kullanılır.
- Ok üretiminde de benzer malzemeler kullanılmakla birlikte ucu demirli ya da pompalı ok türleri vardır.
- Yayların oku fırlatmak için kullanılan gerilebilir esnek kiriş kısmı genellikle solar kauçuk malzeme türlerinden üretilir.
- Okların arkasındaki tüyler yönlendirme, yay üzerindeki yuvarlak ya da yuvalı bölümler nişan alma için kullanılır.
Yaylar hangi materyallerden üretilir?
Geçmişte kamış, hayvan kemiği gibi maddelerden üretilen yaylar günümüzde karbon, ahşap, fiberglas, paslanmaz çelik gibi yapı malzemelerinden üretilir. Her malzemenin kendine özel esneklik derecesi, hafiflik durumu, dayanıklılığı vardır. Çocuklar için oyun yayları genellikle ahşaptan üretilir. Hobi amaçlı kullanılan yaylarda fiberglas malzeme kullanılır. Profesyonellerin kullandığı oklarda karbon türleri ve paslanmaz çelik tercih edilir.
Okçuluk sporunda yay ne işe yarar?
Son dönemlerde farklı spor dalları arayışında olanların tercihleri arasına giren okçuluk sporunda yay ve ok ana ekipmandır. Bu nedenle okçuluk sporunda yay okun hedefi vurması için kullanılan fırlatma aracıdır. Yayın insan vücudundan aldığı gücü oka yansıtması ve işe yaraması için şu durumlar gerekir:
- Yaya ok takılarak çekmek ve bırakmak temel çalışma prensibidir.
- Ok takılıp ne kadar geriye çekilirse yani eller arasında mesafe artarsa o kadar fazla enerji aktarımı olur.
- Yay ile oka verilecek itici güç kol geri çekme mesafesi, kol uzunluğu, kirişin tutulma şekli, yayın esnekliği ve okçunun kas gücüne bağlıdır.
- Yay ile fırlatma işlemi yapıldığı anda okun havada yalpalaması enerji kaybı anlamına gelir. Bu nedenle "ok gibi" tabirine uygun olarak düz, yalpalamadan ve direkt atış başarı gösterir.
- Okun yalpalamasını önlemek için kabza ve kiriş arasındaki ok açısının az olması, okun doğru tasarım ve malzemeden üretilmesi gerekir.
Okçuluk Yay Çeşitleri Nelerdir?
Yay denildiği zaman insanın aklına gelen ilk tasarım az kavisli "C" şeklinde olsa da geleneksel ve modern okçulukta farklı tasarımlar da kullanılır. Birçok farklı yay türü arasında modern okçuluk için en çok klasik ve makaralı yaylar kullanılır. Decathlon yay seti hobi amaçlı olarak okçuluk sporuna başlamak isteyenler için idealidir. Pompalı ve ucu demirli oklarla kullanılan yaylar set halinde ya da ayrı olarak satın alınabilir. Çocuklar ve yetişkinler için farklı boyut ve özelliklere sahip Decathlon yay çeşitleri vardır. Dilerseniz hedef tahtası ile set halinde ya da ayrı olarak seçim yapabilirsiniz.
Okçuluk için kullanılan geleneksel yaylar üretim yerine göre farklı tasarım, malzeme ve uzunlukta olur. Türk yayı, Kızılderili yayı gibi isimler alır. Batı Avrupa'da sabit kalınan yerde kullanıma uygun uzun yaylar, Orta Asya civarında at üzerinde hareket etmeye uygun kısa yaylar kullanılırdı. Bugün geleneksel okçulukla ilgilenmek istiyorsanız siz de geleneksel özelliklere sahip bir model arayışına girebilirsiniz. Klasik yayların modern tasarımlara sahip olanları Decathlon ürünleri arasında bulabilirsiniz.
Makaralı yay modelleri yayın üzerine eklenen bir parçayla kullanımın kolaylaştırılmasına dayanır. Makara sistemi kirişi çekerken gereken güç ve eforu azaltır. Bu nedenle yorulmadan peş peşe ok atışı yapmak isteyenler için uygundur. Yay kanatlarına takılan limbs sayesinde başarılı ve uzun mesafe atış yapma ihtimali artar. Spor ve avcılık amacıyla kullanımı yaygın olan makaralı yaylar ile uzun süre nişan almak kolaydır.
Okçuluk Sporunda Yay Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yay çeşitleri ve fiyatları arasından araştırma yaparken öncelikle amacınızı belirlemeniz gerekir. Profesyonel, hobi amaçlı, avcılık amaçlı seçmeniz gereken yaylar birbirinden farklı özellikleri karşılamalıdır. Aşağıdaki ipuçlarını takip ederek başarılı bir seçim yapabilirsiniz:
- Spor amaçlı okçuluk öğrenmek ve zamanla olimpiyatlara katılacak kadar gelişmek istiyorsanız modern klasik yay seçmelisiniz. Hedef okçuluğu üzerine çalışarak amacınıza ulaşabilirsiniz.
- Geniş alanlarda ok atarak zaman geçirmek istiyorsanız hedef okçuluğu için makaralı ve klasik yay türlerinden biri sizin için uygun olur.
- Tarihe ilginiz varsa ve gerçekten geleneksel bir ok öğretisine göre çalışmak istiyorsanız geleneksel tasarımlı yay türlerini tercih edebilirsiniz.
- Avcılık için ok atmayı öğrenmeyi hedefliyorsanız makaralı yay modelleri sizin için daha avantajlı olur.
Libre kavramını öğrenerek buna göre seçim yapmanız önemlidir. Yay gücü ve sertliğini ifade eden kavram okçunun gücüne, hedefine ve fiziksel özelliklerine göre belirlenir. Genellikle şu aralıkta seçim yapabilirsiniz:
- 10 ile 25 libre arası çocuklar
- 25 ile 50 libre arası yetişkin erkekler
- 25 ile 40 libre arası yetişkin kadınlar
Yeni başlayanlar için yay seçimi nasıl yapılmalıdır?
Okçuluk sporuna başlarken eğitim için uygun yay, oklar, kolluk ve parmaklık zorunlu malzemelerdir. İsteğe bağlı olarak deneyiminizi iyileştirmek için yay çantası, sadak, parmak ipi, ok çekme lastiği gibi okçuluk ekipmanları da kullanabilirsiniz. İlk kez okçulukla ilgilenmeye başladıysanız iki farklı türden birine karar vermelisiniz. Sadece hobi amaçlı bu işe gönül verdiyseniz makaralı ya da klasik herhangi bir yay edinebilirsiniz. Eğitim amaçlı özel bir yay arıyorsanız şu özelliklere sahip olmalıdır:
- Hafif olduğu için fiberglas ya da tahta gövde ve kanatları olmalıdır.
- Hafiflik yeni başlayanlar için en önemli özelliktir.
- Eğitim yayları genellikle en fazla 32 libre seviyesine sahip olur.
Hobi amaçlı ya da eğitim amaçlı seçtiğiniz yayın boyu sizin fiziksel özelliklerinize uygun olmalıdır. Kol boyunuza göre yay boyuna karar verip fiziksel özelliğinize göre en rahat kullanacağınız modeli bulabilirsiniz. İki kolu yanlara yere paralel olacak şekilde açarak bir arkadaşınızdan orta parmaktan diğer orta parmağa kadar olan mesafeyi ölçmesini isteyebilirsiniz. Çıkan sonucu 6.35'e bölerek sizin için ideal olan yay boyunu inç cinsinden bulabilirsiniz. Duruma göre çocuklar için üretilen bir yay seti yetişkinler için de başlangıçta kullanılabilir. Bu nedenle ölçüm sonuçlarını dikkate almanız önemlidir.
Profesyonel okçulukta yay seçimi nasıl yapılmalıdır?
Okçuluk sporu ile profesyonel olarak ilgilenen kişilerin eğitim aşamasını tamamlamış olması gerekir. Bu nedenle yay ile ok fırlatma teknikleri, yayın ağırlığı ve sporun incelikleri artık bir sorun değildir. Sporcuların profesyonelliğine uygun olarak uzak mesafe ve güçlü atışlar yapabilen yaylar kullanması gerekir. Profesyonel yay seçimi yaparken malzemenin dayanıklılığı önemlidir. Bu nedenle paslanmaz çelik ya da karbon fiber gibi malzemelerden üretilen profesyonel yay takımları kullanılır.
Profesyonel yaylar genellikle 122 cm ile 178 cm arasında olabilir. En çok tercih edilen yay modelleri 62 ile 66 inçlik 157-168 cm arasındaki boyuttur. Seviye, cinsiyet, yaş, amaç, boy ve kilo gibi farklı durumlara ek olarak kol boyu da hesaba katılarak en ideal uzunluğa sahip yayı seçmek ilk adımdır.
Sporcuların kullandığı profesyonel yayların kirişi sert ve çok katmanlı olur. Bu nedenle çekilmesi zor olsa da güçlü ve kusursuz atış yapma başarısı daha yüksektir. Kirişlerin orta kısmı okun arkalığını doldurması için diğer bölümlere göre daha kalın olarak tasarlanır. Kiriş sarım sayısı arttıkça esneme kabiliyeti azalır ve yayı daha fazla germeyi başarır.
Kendinizi geliştirdiğinizi ve artık profesyonel bir yaya ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız seçim yaparken fiyatlara da dikkat etmelisiniz. Yay ve ok dikkatsiz kullanıldığı zaman tehlikeli olabilen ekipmanlardır. Kendinizi ve bir başkasını yaralamak istemiyorsanız mutlaka seviyenize ve gücünüze uygun olan ekipmanı seçmelisiniz. Aksi takdirde bireysel çalışmalarınız sırasında okun hedef yerine başka yerlere giderek zarar vermesine neden olabilirsiniz.
Yay Bakımı ve Temizliği Nasıl Yapılır?
Başarılı bir yay seçimi yapmış olsanız dahi doğru bakımı uygulamadığınız zaman ekipman başarısını kaybedebilir. Bu nedenle seçtiğiniz yay kadar her kullanımda bakım yapmanız da önemlidir. Yay ve ok bakımlarınızı yaparken bazı ipuçlarını uygulayabilirsiniz.
Yay kirişinin kullanım ve mevsime bağlı olarak mumu kurur. Üzerinde kaplı olan mum hasar aldıkça esneme mukavemeti azalır. Bu nedenle wax, kiriş mumu ya da balmumu olarak bilinen malzemeyi ip kısmına boydan boya sürmelisiniz. Bu sayede kiriş suya karşı dirençli hale gelirken uzun ömürlü olur. Kiriş üzerinde fazla mum olduğunu düşünüyorsanız iple fazlalıkları sıyırabilirsiniz.
Yay gövdesi ve kiriş kullanılmadığı zamanlarda ayrılarak saklanır. Kirişin kullanılmadığı sürece yaya gerili olması ömrünün kısalmasına neden olur. Bu nedenle kullanım öncesi takıp, kullanım sonrası kirişi gövdeden çıkarabilirsiniz. Yay ve kirişi güneş almayan, serin ve rutubetli olmayan ortamlarda çantasında ya da açık şekilde saklamanız tavsiye edilir.
Okçuluk Yay Fiyatları Ne Kadar?
Decathlon yetişkin yay fiyatları, yayın yapısal özelliklerine göre değişiklik gösterir. Fiyat seçeneklerini sol üstte bulunan filtre alanından kolaylıkla görebilirsiniz. Sadece ok ya da ok ve yay şeklinde farklı ürünler arasından seçim yapabilirsiniz. Tek başınıza çalışma yapmak istiyorsanız ok, yay ve hedef tahtası setleri tam size göre olur. Seçtiğiniz yay modeline göre ucu pompalı okları ya da demirli okları kullanabilirsiniz. Şimdi yay modellerini inceleyerek aralarından size en uygun olanı seçip Decathlon avantajı ile hemen satın alabilirsiniz.