BİSİKLETTE SPD PEDAL NEDİR VE NE İÇİN KULLANILIR?

BİSİKLETTE SPD PEDAL NEDİR VE NE İÇİN KULLANILIR?

Daha önce “Pedal Çeşitlerini Keşfediyoruz” başlıklı yazımızda spd pedala değinmiştik. Ama tüm pedal çeşitlerini incelediğimiz bir yazı olduğu için derinlemesine bir şekilde ele alamamıştık. Bu yazımızda sadece spd pedalları masaya yatıracağız.

BİSİKLETTE SPD PEDAL NEDİR VE NE İÇİN KULLANILIR?

SPD Pedal Nedir?

Spd pedalın açılımı: Shimano Pedal Dynamics’dir. Anlaşılacağı üzere bu tip pedal sistemini ilk üreten firma dev bir bisiklet komponent/donanım üreticisi olan Shimano’dur. Bugün ise birçok farklı marka spd pedal bulabilirsiniz ama artık “spd” kelimesi Shimano tekelinden çıkmış olup, evrensel bir pedal sisteminin adı olmuştur. Bugün piyasada onlarca farklı markanın spd pedal ve ayakkabısı ürettiğini görebilirsiniz.

Ülkemizde spd’nin haricinde “kilitli pedal” olarakta anılır bu sistem ve 3 farklı bileşenden oluşur:

Spd pedal
Kal
Spd Ayakkabı
Spd pedal aldığınızda içinde 2 adet kal bulunur ve bu kaller alacağınız spd ayakkabıya adapte edilir. Bu kaller sayesinde ayakkabınızı sürüş sırasında pedala kilitleyerek ana ve tek prensibi gerçekleştirmiş olursunuz; ayağını pedala kilitlemek.

Spd pedalların üzerinde -/+ yönünde bir sertlik ayarı vardır. Bu ayar, ayağınızı pedaldan en ufak harekette çıkarmak mı istiyorsunuz yoksa kolay kolay çıkmasını istemiyor musunuz sorusunun cevabına göre değişkenlik gösterir. Spd pedala yeni geçtiyseniz mutlaka bu ayarı en hafifte bırakın ve spd ayakkabınızı takıp çıkarma hareketleri refleks haline gelene kadar sertleştirmeyin. Çünkü alışma süresinde en ufak bir hareketle ayağınızı pedaldan çıkarmak size güven verir. Şayet ayarı sertleştirirseniz ve durmanız gereken bir noktada ayağınızı pedaldan kurtaramazsanız kendinizi bisikletle tek parça haline yerde bulabilirsiniz.  Bu şekilde düşüp omzunu kırıp, çatlatan pek çok pedalşör olduğunu hatırlatalım.

Gelelim kal ayarına… Kalleri spd ayakkabınızın altına adapte ederken, kalin takılacağı noktada bir ayarlama gerektiğini göreceksiniz. Kali yukarı/aşağı istikamette ayarlamanız gerekmekte. Spd pedaldan tam performans almak için bu noktada profesyonel bir yardım almanızı tavsiye ederim. Çünkü kal tam olarak tabanınızın neresine geliyor, ayağınızdan pedala %100 güç aktarımı için doğru noktaya takılmış mı, bugüne kadar yere basma alışkanlığınız (içe dönük ya da dışa dönük) gibi dikkat edilmesi gereken noktalar var.

Yukarıda saymış olduğumuz kıstaslar haricinde genel olarak kal takarken; ilk başta ayağınızın üzerindeki metatarsal kemiklerin sağ ve sol taraftaki en çıkıntı kısmını ayakkabı üzerinde bulmanız ve nereye denk geliyorsa ayakkabının üzerinde orayı işaretlemeniz gerekmektedir. (post-it yardımıyla işaretleme yapabilirsiniz) Ardından ayakkabıyı çıkarın ve kalleri alarak işaretlediğiniz bu iki noktayı ortalayacak şekilde takın. Kalleri takmak için alyan anahtarına ihtiyacınız olacağını unutmayın. Ayağınızdan pedala en doğru ve verimli bir şekilde güç aktarımını sağlamak için bu ayarın önemi çok ama çok büyüktür.

Spd kallerin renklerine de değinmekte fayda var. Shimano kallerde 3 renk vardır. Gelin bu renkler neyi ifade ediyor hep beraber bakalım.

Sarı Kaller: Giriş seviyesi kullanıcılar için tasarlanmış olup genellikle spd pedalların içinden çıkan kallerdir. Yapabildiği 6 derecelik açı ile kullanımı en kolay olan kal tipidir.

Mavi Kaller: 2 derecelik açı kullanımıma izin veren mavi kaller bir üst segment kallerdir. Ve sarı kallerdeki gibi fazla açı yapmadığından, ayaklardan pedala giden güç aktarımı açı yaparak kaybolmaz.

Kırmızı Kaller
: En üst segment kallerdir ve profesyonellere yöneliktir. Açı derecesi 0’dır. Kırmızı kallere geçmeden önce spd pedal sistemine çok iyi bir şekilde alışmış olmanız gerekmektedir. Çünkü kullanımı diğer renk kallere göre çok daha serttir.

BİSİKLETTE SPD PEDAL NEDİR VE NE İÇİN KULLANILIR?

Yol SPD & Dağ SPD

Spd pedallar ve ayakkabıları da aynı bisikletler gibi mtb (dağ bisikleti) ve yol bisikleti olarak iki disipline ayrılırlar. Yol spd’leri daha geniş yüzeyli, ayakkabıları ise hafif ve düz tabanlı olurken, mtb spd’leri daha ufak olup, ayakkabıların altı daha kalın tabanlı ve kramponlu/çivili olabilir. Bunun nedeni ise yarışta veya normal kullanımda bisikletten indiğinizde ayağınızın topraz zemini daha iyi kavramasını sağlamaktır.  Buna bağlı olarak ağırlık olarak yol spd ayakkabılarından daha ağır olurlar.

Kaller de yol ve mtb olarak farklılık gösterir. Mtb kalleri daha ufak olurken, yol kalleri pedalla orantılı şekilde daha büyük ve üzerinde yürümesi çok daha zordur.

Neden SPD Pedal Kullanmalıyım?

Spd pedalda ayağınızı pedala kilitlediğiniz için artık bacaklarınızdaki farklı kas gruplarını da çalıştırırsınız. Normal pedalda sadece itme hareketi yapıyorken, spd’de çekme hareketleri de devreye girer ve böylelikle farklı kas gruplarının çalışmasıyla daha az enerjiyle daha fazla performans ortaya koyarsınız.

Amacınız yarışmaksa ya da grup sürüşlerinde yüksek performans sergilemekse spd pedal sistemi kaçınılmazdır. Ayrıca normal pedallarda yaşanan ayağın pedaldan kayması gibi kazaya sebebiyet verebilecek ya da hızınızı düşürecek olaylar spd pedalda yaşanmaz. Ve tabiki en önemlisi gücünüzü en iyi şekilde pedala aktarmanızı sağlar. Aslında tam güç aktarımı spd pedalın en büyük artısıdır bir pedalşör için.

SPD Ayakkabı Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyim?

Öncelikle spd ayakkabıda konfor aramamanız gerektiğini belirtmekte faydar var. Çünkü bu pedal sisteminde amaç konfor değil performanstır.

Spd ayakkabı alırken mutlaka ayağınızda sürüş sırasında giyeceğiniz çorap olsun. Yani bisiklet çorabı. Ayağınızın ayakkabıya tam oturması ve hiçbir şekilde ayakkabının içinde hareket etmemesi gerekmektedir. Ayakkabının içinde hareket eden bir ayak ile pedala yüksek güç aktarımı yapamazsınız.

En sağlıklı ayakkabı seçimi deneyerek seçmektir elbette ama internetten alışveriş yapacaksanız, alacağınız markanın ölçüm tablosuna (size chart) mutlaka bakın. Çünkü bazı markalarda normal ayak numaranızdan 1 numara küçük almanız gerekebiliyor.

Son olarak; spd pedala alışma süreci gözünüzü korkutmasın. Sadece ilk alıştırmalarınızı trafiğe kapalı alanda yapmalısınız. Alıştığınız ve tam verim almaya başladıktan sonra emin olun o güne kadar neden spd kullanmadığınızı sorgulayacaksınız (:

Sağlıkla ve sporla kalın!

BİSİKLETTE SPD PEDAL NEDİR VE NE İÇİN KULLANILIR?

Efe Subaşı

Decathlon Türkiye Atölye Lideri